توسط سمیه ملکی
12-18-2021 1:49:13 PM
هزینه نگهداری هر رأس گوساله پرواری با در نظر گرفتن هزینه‌های خوراک و نگهداری و دارو در سال 99
هزینه نگهداری هر رأس گوساله پرواری در یک سال با در نظر گرفتن هزینه‌های خوراک و نگهداری و دارو در سال 99
پرواربندی گوساله به لحاظ تولید گوشت قرمز از جایگاه بالایی در بسیاری از کشورها ازجمله ایران برخوردار است. چراکه یک گوساله پرواری می‌تواند به‌طور میانگین 1000 گرم و یا چه‌بسا بیشتر افزایش وزن روزانه داشته باشد. همچنین به دلیل بالا بودن پروتئین و میزان چربی پایین‌تر در مقایسه با گوشت گوسفند از محبوبیت گسترده‌تری در بین مصرف‌کنندگان برخوردار است. بدین ترتیب پرورش این دام سنگین اگر به‌صورت اصولی صورت گیرد می‌تواند با مزایای بی‌شماری هم برای پرورش‌دهنده و هم برای وضعیت اقتصادی کشور همراه باشد.
اما دام‌پرور در برابر میزان سود و منفعتی که از پرواربندی گوساله به دست می‌آورد بایستی یکسری هزینه‌ها را صرف نگهداری و پرورش آن‌ها نماید تا بتواند آن‌طور که شایسته است از پرواربندی گوساله به سود دلخواه خود دست یابد؛ و این موضوع یعنی هزینه نگهداری هر رأس گوساله پرواری، مبحثی است که می‌خواهیم از طریق این پست با دامداران عزیز و سایر علاقه‌مندان این حرفه به اشتراک بگذاریم پس تا پایان با ما همراه شوید.
هزینه نگهداری هر رأس گوساله پرواری در طول دوره پرورش
برای اینکه بتوان از پرورش گوساله پرواری به حداکثر سود و درآمدزایی دست‌یافت بایستی شرایطی را ایجاد نمود که دام بتواند به رشد و وزن گیری خود در طول دوره پرورش ادامه دهد. فراهم نمودن این شرایط مستلزم صرف هزینه است و درواقع هزینه‌هایی ست که دامدار در طول یک دوره پرورش بایستی به ازای نگهداری از هر رأس گوساله پرداخت نماید؛ که مهم‌ترین آن‌ها عبارت است از:
1- هزینه خرید دام: بی‌شک انتخاب دام مناسب یکی از پارامترهای مهم در پشت سر گذراندن یک دوره پرواری بندی موفق است، انتخاب یک دام مناسب از دو منظر قابل‌تأمل است یکی ازنظر نژاد و دیگری ازنظر سالم بودن. هر دو عامل به‌نوعی می‌توانند میزان سود و یا زیان پرورش گوساله را تحت شعاع خود قرار دهند. دامی که سالم باشد یقیناً به‌طور طبیعی می‌تواند به رشد خود ادامه دهد و از وزن گیری قابل قبولی برخوردار باشد. دامی‌هایی که بیمارند به‌خوبی نمی‌توانند خوراک مصرف کنند و درنتیجه آن‌طور که شایسته هستند نیز نمی‌توانند رشد کنند در این‌چنین حالتی دامدار هر چه هزینه کند یقیناً جز ضرر و ورشکستگی چیزی عایدش نمی‌شود چراکه هزینه‌های نگهداری به ازای هر رأس گوساله پرواری سیری صعودی به خود می‌گیرد.
همچنین انتخاب نژادی مناسب برای پروار می‌تواند هزینه‌های نگهداری را کاهش و میزان سود را افزایش دهد. اگر انتخاب نژاد برای امر پرواربندی به‌درستی صورت گیرد رشد و افزایش وزن قابل قبولی را به دنبال خواهد داشت و بدین ترتیب دامدار با صرف هزینه می‌تواند انتظار سود را نیز داشته باشد. از مهم‌ترین نژادهایی که برای امر پرواربندی به کار گرفته می‌شود می‌توان اشاره‌ای به لیموزین، شاروله، هر فورد، برانگوس، گالووی، لینکن قرمز، سمینتال و ... نمود. به‌عنوان‌مثال گوساله‌های نژاد سمینتال که نژادی محبوب نزد دامداران در سرتاسر دنیا ازجمله ایران به‌حساب می‌آیند قادرند که به‌طور روزانه تا 1000 گرم افزایش وزن داشته باشند حال اگر مدیریت و تغذیه به‌طور اصولی صورت گیرد حتی می‌توانند به‌طور میانگین تا 1200 الی 1500 گرم نیز وزن گیری داشته باشند.
2- هزینه خوراک دام:
خوراک از دیگر پارامترهای اساسی است که می‌تواند نقشی بسیار مهمی را در تعیین میزان هزینه نگهداری یک رأس گوساله پرواری ایفا نماید. چراکه بیش از 60 درصد هزینه‌های جاری را به خود اختصاص می‌دهد و عدم توجه دامدار به این پارامتر ممکن است که وی را با خسارات جبران‌ناپذیری مواجه گرداند.
اما نکته‌ای که باید توجه داشت این است که تنها هزینه خوراک را نباید مدنظر قرار داد بلکه کمیت و کیفیت آن نیز به همان اندازه مهم است. اگر دامدار تصور کند که به‌منظور کم کردن هزینه‌های خرید، خوراکی بی‌کیفیت و یا مقدار کمتری در اختیار دام قرار دهد بیشترین سود را خواهد کرد سخت در اشتباه است، زیرا خوراک بی‌کیفیت نمی‌تواند احتیاجات غذایی دام به موادی همچون انرژی، پروتئین و ... را برآورده سازد و یقیناً رشد دام متوقف و یا آن‌طور که شایسته است نمی‌تواند افزایش وزن داشته باشد که در این‌چنین حالتی، هزینه‌های نگهداری چند برابر می‌شود که به زیان دامدار خواهد بود. بدین ترتیب دامدار موظف است برنامه تغذیه‌ای تنظیم نماید که علاوه بر اقتصادی بودن ازنظر احتیاجات غذایی نیز متعادل باشد تا بتواند نیازهای حیوان را برآورده و به رشد اصولی آن کمک کند.
نحوه تنظیم خوراک گوساله در طول دوره پروار:
گوساله‌هایی که برای امر پرواربندی مورداستفاده قرار می‌گیرند ازنظر سن به سه دسته زیر یک سال، یک‌ساله و دوساله تقسیم می‌شوند؛ که طول دوره پرواربندی و همچنین نسبت علوفه به کنسانتره در هرکدام از این دوره‌ها متفاوت است. به‌عنوان‌مثال طول دوره پرواربندی برای گوساله‌های زیر یک سال به‌طورمعمول 250 روز و نسبت علوفه به کنسانتره 1 به 5/2 است. دامدارانی که امر پرواربندی را انجام می‌دهند بهتر است که یک دوره پروار را به دو قسمت تقسیم کنند و بر اساس آن جیره را تنظیم نمایند. چراکه نیاز و احتیاجات بدن حیوان در طول دوره‌های مختلف متفاوت است. بر این اساس متخصصان علم تغذیه دو دوره معمولاً سه‌ماهه تحت عنوان دوره رشد و پایانی در نظر می‌گیرند.
دوره رشد: در این دوره استخوان و اندام‌ها در حال شکل‌گیری است بنابراین باید از جیره‌ای استفاده کرد که پروتئین زیادی داشته باشد نظیر یونجه و علف و باغ، یا می‌توان به کنسانتره کنجاله تخم پنبه اضافه نمود و یا استفاده از کربنات کلسیم و پودر آهک برای رشد استخوان‌ها.
دوره پایانی: در این دوره تقریباً گوساله رشد اولیه خود را نموده درنتیجه استخوان و سایر اندام‌ها رشد کمتری دارند در این‌چنین حالتی بایستی تمرکز را بر روی خوراک‌های پرانرژی نمود که بتوانند به وزن گیری هر چه‌بهتر گوساله کمک کنند، استفاده از آرد جو، تفاله چغندرقند، ملاس، علف باغ، یونجه و ... برای این دوره بسیار مناسب‌اند. هزینه نگهداری گوساله در این دوره بیشتر است چراکه حدود 70 درصد از غذای حیوان بایستی از کنسانتره پرانرژی تأمین گردد.
نکات مهم در تغذیه گوساله پرواری:
• خوش‌خوراک باشد بدین منظور بهتر است از اقلام خوراکی متنوع و باکیفیت استفاده گردد.
• تنظیم دفعات خوراک دادن به دام طبق برنامه
• استفاده از علوفه‌های تازه و آبدار
• در اختیار قرار دادن آب تمیز و گوارا به گوساله‌ها
• تغییر در جیره بایستی به‌صورت تدریجی صورت گیرد.
• به کار بردن تدابیر لازم به‌منظور به حداقل رساندن تلفات خوراک
• استفاده از جیره مخلوط (کنسانتره+ علوفه)
• علوفه به مدت کافی ذخیره نگردد چراکه احتمال آلوده شدن آن به کپک و قارچ چند برابر می‌گردد.
• به میزان اطمینان از میزان کافی خوراک مصرفی در جیره، حد اطمینان مدنظر باشد.
• و ...
3- هزینه دارو و موارد بهداشتی:
گوساله‌های پرواری ازآنجایی‌که جوان هستند از مقاومت بالاتری در برابر بیماری‌ها برخوردار می‌باشند و سالم‌تر هستند، بااین‌حال دامداران بایستی سلامتی تک‌تک آن‌ها را موردبررسی و ارزیابی قرار دهند چراکه دام‌های بیماری اشتها و میلی برای مصرف خوراک ندارند، آن‌ها قادر به مصرف خوراکی که در آخور مانده، نیستند و نمی‌توانند به‌درستی نشخوار کنند درنتیجه با کاهش رشد و عدم وزن گیری مواجه می‌شوند و این خود سبب می‌گردد که هزینه‌های نگهداری سیری صعودی به خود بگیرد و پایه‌های یک پرواربندی موفق را متزلزل سازد. ازاین‌رو بایستی توجه بیشتری به این دام‌ها نمود، همواره دمای بدن و نبض آن‌ها سنجیده شود. تا با درمان به‌موقع آن‌ها از بروز بسیاری از مشکلات جلوگیری به عمل آورد.
تدابیر پیشگیرانه به‌منظور کاهش هزینه‌های نگهداری گوساله پرواری:
پس یک دامدار اگر می‌خواهد در کار خود موفق شود تدابیر بهداشتی و درمانی را در هنگام خرید دام و چه‌بسا قبل از شروع به پرواربندی بایستی در دستور کار خود قرار دهد. در هنگام خرید، قبل از اینکه گوساله خریداری‌شده را وارد گله نمود بهتر است که به مدت دو هفته در قرنطینه نگهداری و به‌وسیله دامپزشک معاینه شود تا در صورت نداشتن بیماری بتوان آن را به‌منظور پرواربندی وارد گله نمود.
ازآنجایی‌که هدف از پرواربندی دستیابی به میزان تولید بالایی از گوشت است بنابراین بایستی از جیره‌ای استفاده نمود که بتواند دام را سریع‌تر به این هدف برساند که لازمه آن استفاده از مواد کنسانتره ای است؛ اما اگر این مواد کنسانتره به‌صورت اصولی و درست در اختیار دام قرار نگیرد ممکن است سبب ایجاد مشکلات گوارشی در حیوان گردد و به‌جای افزایش وزن باعث بیماری شود. ازاین‌رو بهترین راه برای کاهش هزینه‌های نگهداری استفاده از کارشناسان حوزه تغذیه دام است تا با تنظیم جیره‌ای متعادل و مؤثر فرایند رشد در حیوان را تحریک نمایند.
استفاده از واکسن‌های دامی راهی دیگر به‌منظور کاهش هزینه‌های نگهداری در امر پرواربندی است. برخی از بیماری‌ها مانند تب برفکی واگیردار هستند گرچه میزان مرگ‌ومیر آن پایین است اما اگر در گله شیوع پیدا کند مشکلات اقتصادی فراوانی را متوجه دامدار می‌کند ازاین‌رو با واکسینه کردن دام‌ها می‌توان میزان خسارات را به حداقل رساند. همچنین زمانی که یک دام جدیدی وارد گله می‌شود و یا وقتی‌که یک بیماری در دامداری‌های اطراف شیوع پیدا می‌کند لازم است که دارو به دام‌ها خورانده شود. بسیاری از دام‌های خریداری‌شده دارای انگل‌های داخلی و خارجی هستند که به‌نوعی میزان رشد را تحت تأثیر خود قرار می‌دهند و ازآنجایی‌که از آخور و آبشخور مشترک استفاده می‌شود ممکن است دام‌های سالم را نیز بیمار کنند بنابراین بهتر است که داروی ضد انگل به دام داده شود در غیر این صورت دامدار ممکن است که با کوهی از بیماری‌ها و درنتیجه رکود اقتصادی مواجه گردد.
پس هزینه‌های دارو، واکسن، موارد بهداشتی و ... جزء لاینفک هزینه‌های متغیر یک واحد پرواربندی گوساله به‌حساب می‌آیند که با صرف درست و به‌موقع آن‌ها می‌توان بسیاری از هزینه‌های نگهداری این حیوان پرمنفعت را کاهش داد و به سود قابل نیز توجیهی دست‌یافت.
|