توسط سمیه ملکی
5-6-2023 6:21:39 PM
پرورش دام بهتر است یا طیور؟! | مرغداری بهتر است یا گاوداری ؟!
پرورش دام بهتر است یا طیور؟ - مرغداری بهتر است یا گاوداری ؟
ازجمله صنایعی که بشر از گذشته‌های دور تاکنون مشغول فعالیت و کسب درآمد در آن بوده می‌توان صنعت دامپروری را نام برد. این صنعت شاخه‌هایی از پرورش حیواناتی همانند انواع طیور (مرغ، بوقلمون، شترمرغ، اردک، بلدرچین و...)، انواع دام (گاو، گوسفند، بز، اسب، شتر و...) و پرورش انواع آبزیان (ماهی و میگو) را دربرمی گیرد.
شغل دامپروری از دسته شغل‌های پرسود اما درعین‌حال پرزحمت است؛ که با پدیدار شدن شیوه‌های نوین دامپروری ازجمله اصلاح نژاد حیوانات، افزایش مراقبت‌های بهداشتی و کنترل بیماری‌ها، استفاده از مواد مغذی و خوراک‌های باکیفیت، استفاده از دستگاه‌های کاربردی و تکنولوژی‌های جدید توانسته قدری از سختی کار را بکاهد، بدین ترتیب دامپروری به شیوه صنعتی در مقایسه با سنتی دارای بازده بالاتری است و می‌تواند دامدار را به سود بیشتری برساند.
ویدیو پرورش دام بهتر است یا طیور
اما سؤالی که ذهن بسیاری از افراد را برای ورود به این حرفه درگیر می‌کند این است که برای پرورش در حوزه دامپروری، روی چه حیوانی باید سرمایه‌گذاری کرد که برای پرورش‌دهنده پرسودتر باشد. در این پست قصد داریم شما عزیزان را با پرکاربردترین حیوانات صنعت دامپروری یعنی مرغ و گاو بیشتر آشنا کنیم .
 می‌خواهیم ببینیم صنعت مرغداری بهتر است یا گاوداری؟
کدام‌یک می‌توانند پرورش‌دهنده را به سود دلخواه خود برسانند؟
پس تا پایان با ما باشید:
آشنایی کلی با صنعت پرورش مرغ (مرغداری):
صنعت مرغداری به دو بخش گوشتی و تخم‌گذار تقسیم‌بندی می‌شود که هدف از پرورش مرغ گوشتی تولید گوشت سفید و مرغ تخم‌گذار هم تولید تخم اعم از تخم خوراکی یا تخم نطفه‌دار جهت جوجه‌کشی می‌باشد.
در پرورش مرغ گوشتی جوجه‌هایی که سویه مرغ و خروس هستند را به مدت 40 تا 50 (به‌طور میانگین 42) روز پرورش می‌دهند وقتی به وزن 5/2 تا 3 کیلوگرم رسیدند جهت کشتار روانه بازار می‌شوند. برای پرورش مرغ تخم‌گذار از سویه‌هایی که دارای استعداد تولید تخم بالا هستند همانند نژاد لگهورن استفاده می‌گردد. این دو صنعت از مهم‌ترین صنایع تأمین‌کننده منابع پروتئینی در سبد غذایی جوامع بشری به‌حساب می‌آیند.
آشنایی کلی با صنعت پرورش گاو (گاوداری):
گاوها را می‌توان به دودسته شیری و گوشتی تقسیم‌بندی نمود: امروزه گاوهای شیری را به‌منظور تولید شیر و گاوهای گوشتی را برای تولید گوشت بیشتر اصلاح نژاد نموده‌اند. به جرات می‌توان گفت که بیش از 80% از شیر موردنیاز جهان از پرورش گاوهای شیری به دست می‌آید. همچنین درصد بالایی از نیاز به گوشت قرمز جوامع بشری از پرورش گاوهای گوشتی و پرواربندی گوساله‌ها تأمین می‌گردد.
برای تولید گوشت قرمز از گاوهایی همانند سمینتال، شاروله، لیموزین، هرفورد و... که دارای استعداد تولیدگوشت بالا هستند به صورت پرواربندی گوساله یا گاو داشتی استفاده می کنند. همچنین از گاوهای شیری همانند هلشتاین، براون سوئیس، جرسی و گرنزی به‌منظور تولید شیر و تولید گوساله‌های نر و ماده به مدت 5 الی 6 سال نگهداری و پرورش می‌دهند.
مهم‌ترین مزایا و معایب گاوداری و مرغداری:
 در برابر مزیت‌هایی که یک واحد مرغداری در برابر گاوداری دارد می‌تواند معایبی هم داشته باشد که از مهم‌ترین مزیت احداث واحدهای گاوداری به‌حساب می‌آید:
 مقاومت در برابر بیماری‌ها: طیور به‌ویژه جوجه‌های گوشتی جاندارانی بسیار حساس هستند و مقاومت آن‌ها در برابر بیماری در مقایسه با گاو بسیار پایین‌تر است وقتی‌که یک مرغ به بیماری به‌ویژه بیماری‌های ویروسی آلوده می‌شود امکان شیوع و درگیری کل گله یک مرغداری و یا حتی مرغداری‌های منطقه با آن بیماری افزایش پیدا می‌کند که این عامل سبب بالا رفتن میزان تلفات و درنتیجه خساراتی ویران‌کننده برای یک پرورش‌دهنده خواهد شد.
تجهیزات موردنیاز: میزان تجهیزاتی که در یک واحد مرغداری به و ویژه مرغ تخم‌گذار به کار می‌رود بسیار بیشتر از یک واحد گاوداری گوشتی و یا حتی شیری است این تجهیزات شامل انواع آبخوری و وانخوری های اتوماتیک، انواع قفس، دستگاه‌های جوجه‌کشی و غیره می‌باشد که این عوامل خود سبب بالا رفتن هزینه‌های ثابت احداث یک واحد مرغداری می‌گردد.
مهم‌ترین مشکلات گاوداری و صنعت مرغداری در داخل کشور:
- تأمین نهاده‌های دامی: ضروری‌ترین اقلام خوراکی مورداستفاده در جیره دام و طیور همانند ذرت، سویا، جو و... از سایر کشورها وارد می‌شوند که تأمین آن‌ها به‌شدت تحت تأثیر ارز و وابستگی‌های مالی می‌باشد که اگر پرورش‌دهندگان از حمایت‌های دولت برخوردار نباشند به دلیل گران تمام شدن هزینه‌های تولید (گوشت سفید، گوشت قرمز، شیر و یا تخم‌مرغ) مرغداری و گاوداری قطعاً با خطر ورشکستگی روبه‌رو خواهند شد زیرا حدود 60 درصد از هزینه‌های پرورش را تأمین خوراک و جیره تشکیل می‌دهد.
- نوسانات قیمت: همواره صنعت پرورش دام و طیور به‌خصوص در سال‌های اخیر تحت تأثیر نوسانات قیمت بازار قرارگرفته که گاهی به سود دام‌پرور و گاهی هم به زیان او بوده است به همین جهت صنایع دامپروری یکی از صنایع پر ریسک و خطرپذیر در کشور به‌حساب می‌آید.
- عدم وجود کشتارگاه‌های صنعتی: وجود کشتارگاه‌های صنعتی در کاهش بیماری‌های واگیردار و مشترک بین انسان و دام می‌تواند نقش مؤثری داشته باشد اما متأسفانه بیش از نیمی از کشتارگاه‌های دام و طیور کشور هنوز به صورت سنتی اداره می‌شوند. همچنین در داخل کشور بسته‌بندی گوشت و تخم‌مرغ به‌اندازه کافی وجود ندارد.
- و...
هزینه‌های تأسیس مرغداری و گاوداری:
هزینه‌های تأسیس یک واحد مرغداری و یا گاوداری تحت تأثیر عوامل مختلفی همانند نوع حیوان پرورشی (مرغ گوشتی، تخم‌گذار، گاو گوشتی و یا شیری)، نوع سیستم پرورشی، امکانات و تجهیزات موردنیاز، زمین مورداستفاده، نوع گستردگی کار و... قرار دارد؛ اما به‌طورکلی هزینه‌ها به دودسته ثابت و متغیر تقسیم می‌شوند هزینه‌های ثابت شامل زمین، جایگاه پرورشی، انواع تأسیسات و تجهیزات و ماشین‌آلات مورداستفاده و هزینه‌های جاری هم شامل تهیه خوراک، خرید گاو و یا مرغ، دارو، واکسن، بهداشت، هزینه‌های کارکنان و ... می‌باشد.
توجیه اقتصادی گاوداری و مرغداری:
توجیه اقتصادی پرورش مرغ: پرورش مرغ یکی از صنایع جاافتاده در کشور به‌حساب می‌آید و بنا به دلایلی بازار مصرف گوشت و تخم آن به‌عنوان مهم‌ترین منابع تأمین‌کننده پروتئین از کشش خوبی برخوردار‌است. همچنین با توجه به مزیت‌هایی که ذکر گردید (همانند رشد سریع، بازگشت سریع‌تر سرمایه و...) سرمایه‌گذاری در این بخش را توانسته برای مرغدار قابل توجیه کند.
توجیه اقتصادی پرورش گاو: گرچه سرمایه‌گذاری در این صنعت به‌خصوص بخش گاوداری شیری دیر بازده است و ممکن است که گاو دار با مشکلاتی هم روبه‌رو شود اما دارای صرفه اقتصادی است. در صنعت پرورش گاو شیری، شیر حاصله از گاوها می‌تواند قسمتی عمده‌ای از هزینه‌های جاری به‌خصوص خوراک را تأمین کند که این خود از مهم‌ترین دلیل توجیه اقتصادی گاوداری شیری به‌حساب می‌آید و گوساله‌هایی که هرسال به گله اضافه می‌شوند درواقع سود پرورش این صنعت است. در بخش گوشتی هم گاو دار با اعمال مدیریت صحیح (تهیه علوفه ارزان‌قیمت، خرید گوساله به قیمت مناسب و...) و آگاهی داشتن از نوسانات قیمت گوشت در طی سال و در دست گرفتن نبض بازار می‌تواند سوددهی این صنعت را برای خود به ارمغان بیاورد.
چندین عامل فرعی در به بار نشستن صرفه اقتصادی گاوداری تأثیرگذار است ازجمله می‌توان به ذائقه پسندی مردم در مصرف گوشت قرمز، پرورش گاوها با تغذیه از علوفه‌های ارزان‌قیمت و مراتع، قیمت خرید تلیسه و در پی آن قیمت فروش آن‌ها و... اشاره نمود که این عوامل می‌توانند درنتیجه گیری نهایی ازنقطه‌نظر اقتصادی و سوددهی مؤثر باشند.
  کلام پایانی:
صنعت مرغداری و یا گاوداری اگر به صورت اصولی پیش برود قطعاً سوددهی و بازدهی اقتصادی خوبی به همراه خواهد داشت؛ و اگر دامدار و یا مرغدار بتواند برگ خریدهای مدیریتی را در حین پرورش اعمال نماید می‌تواند در دستیابی به حداکثر سود و درآمدزایی امیدوار گردد. همچنین در این راه کسب تجربه و داشتن اطلاعات کافی می‌تواند یاری کننده پرورش‌دهنده باشد.
|